Đừng đặt hết trứng vào chung một rổ

Nhiều năm trước, sau ngày sinh nhật thứ 21 của mình, tôi cùng một số bạn thân cùng thử thời vận tại một sòng bạc ở Las Vegas.

Trong khi chúng tôi chưa thạo cách chơi thì một người trong chúng tôi đặt một canh bạc và ngay trong những tiếng bạc đầu anh ấy đã ăn được những hai ngày đô la! Tôi chưa bao giờ thấy một số tiền mặt ăn cược lớn đến thế. Anh ta cũng vậy.

Phản ứng đầu tiên của tôi là: “Tuyệt quá. Cho hết tiền vào két sắt, cho thật an tâm đã. Sau đó bạn sẽ bó lại và mang về”. Anh ta trả lời tôi: “Cậu đùa à? Thứ này dễ ăn quá mà!” Đoạn cuối câu chuyện chắc bạn đoán được rồi: Anh ta thua sạch, không những số tiền đó mà thua luôn cả tiền túi nữa.

Nhiều năm sau, tôi gặp một người rất giàu có. Ông ấy quyết định gom tài sản riêng đem thế chấp ngân hàng để vay tiền mua thêm cổ phiếu trong cùng một công ty mà ông đã đầu tư vào trước đó. Ông đã đặt tất cả trứng vào trong cùng một rổ. Không phải ông ta chỉ đầu tư một số, mà là toàn bộ tiền bạc tài sản của mình vào đó. Người ta thuyết phục ông là không thể nào lỗ được. Thế mà ông đã mất trắng tay. Có vô số những chuyện tương tự, tuy sai khác đôi chút về chi tiết, nhưng nói chung kết quả cuối cùng thì như nhau.

Vài người cho rằng mạo hiểm trọn gói như thế mới là sành điệu chịu chơi. Tôi không đồng ý vậy. Nên giữ lại một số tiền để dằn túi. Đó là một gợi ý sâu xa, cả về mặt kinh tế lẫn tình cảm. Dù bạn là người mới khởi nghiệp hoặc người giàu nứt đố đổ vách, hay chỉ tầm tầm ở giữa hai hạng người ấy thì đó vẫn là một phương châm khôn ngoan đáng học thuộc lòng.

Khi bạn biết chắc rằng một phần số tiền bạn vừa thắng được đã được cất riêng một cách an toàn thì bạn mới yên tâm theo đuổi những cuộc phiêu lưu mạo hiểm mới. Bạn cảm thấy tự do và hoàn toàn tự tin. Điều không ai nghi ngờ gì là cảm giác tự tin và an toàn từ trong nội tâm góp phần rất lớn vào sự giàu có và vui sướng của cuộc đời bạn.

“Giữ lại một số tiền dằn túi” chứa đựng nhiều ý nghĩa, từ việc mở một sổ tiết kiệm phòng khi tối lửa tắt đèn hoặc nhín một chút tiền chợ, tích lũy dần dà, đến nhiều thứ lớn hơn nữa.

Có một điều quan trọng là: quyết định giữ lại một món tiền dằn túi không có nghĩa là bạn trở nên bảo thủ với tiền bạc hay sự nghiệp của mình. Đó là chuyện hoàn toàn khác. Anh bạn của tôi ở sòng bạc đáng lẽ có thể thắng thêm một số tiền nữa nếu anh ấy chỉ chơi với một phần nhỏ số tiền đã thắng thôi và giữ phần kia lại. Điều đó sẽ giúp anh ta cảm thấy tự do và thư giãn và nhờ thế, có thể may mắn hơn.

Trong đời tôi, quy tắc này đã nhiều lần giúp tôi thoát khỏi những bận tâm lo lắng về tiền bạc. Có lẽ chính bạn cũng đã phát hiện ra rằng, khi tâm trí bạn tự do và sáng suốt, sự khôn ngoan sẽ xuất hiện và từ đó bạn sẽ có những quyết định đúng đắn, thích hợp với tình thế.

Richard Carlson"Don’t sweat the small stuff about money"Nguyễn Huỳnh Điệp biên dịch